Uprawnienia z tytułu pracy w szczególnych warunkach
W poprzednim artykule przedstawiłam przesłanki oraz definicję pracy w szczególnych warunkach. W niniejszym artykule natomiast ukaże uprawnienia pracownika związane z pracą w szczególnych warunkach, a tj. prawo do emerytury pomostowej oraz do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach.
Emerytura pomostowa
Powszechny wiek emerytalny w Polsce wynosi odpowiednio 65 lat dla mężczyzn i 60 dla kobiet. Niemniej jednak praca w szczególnych warunkach uprawnia pracowników do ubiegania się o możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę tzw. emeryturę pomostową. Aby uzyskać prawo do emerytury pomostowej, pracownik musi łącznie spełnić szereg warunków, a więc:
- Urodzić się po dniu 31 grudnia 1948 r.
- Osiągnąć wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn.
- Mieć okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn.
- Wykonywać pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnych charakterze wynoszący co najmniej 15 lat.
- Wykonywać przed 1 stycznia 1999 r. pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, która jest wymieniona w dotychczasowych przepisach lub w nowych wykazach prac.
- Wykonywać po 31 grudnia 2008 r. pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, która jest wymieniona w nowych wykazach prac.
Rekompensata
Rekompensata natomiast jest przyznawana w formie dodatku do kapitału początkowego, który jest składnikiem podstawy obliczenia zreformowanej emerytury. W zasadzie jest to odszkodowanie za utratę możliwości prawa do emerytury pomostowej.
Przesłankami uprawniającymi do rekompensaty są:
- Przed dniem 1 stycznia 2009 r. ubezpieczony pracował w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze przez co najmniej 15 lat.
- Ubezpieczony nie ma ustalonego prawa do wcześniejszej emerytury.
- Ubezpieczony wystąpi z wnioskiem, dołączając świadectwa lub zaświadczenia, potwierdzające wykonywanie prac w szczególnych warunkach lub w szczególnych charakterze.