Jak wygląda procedura?
Podobnie jak w sprawach karnych, w których zastosowanie znajduje Kodeks postępowania karnego, w tzw. sprawach „wykroczeniowych” również pojawia się instytucja dobrowolnego poddania się karze. Jest to jedna z metod konsensualnego zakończenia postępowania karnego. W zasadzie jest to pewna forma porozumienia pomiędzy obwinionym a oskarżycielem publicznym. Co więcej, nawet brak porozumienia z oskarżyciel publicznym, nie przeszkadza, aby sam obwiniony taki wniosek złożył do sądu. Istotnym jednak jest aby wiedzieć jak i kiedy taki wniosek może zostać złożony.
Wniosek oskarżyciela publicznego
Wniosek o skazanie bez rozprawy może złożyć przede wszystkim oskarżyciel publiczny we wniosku o ukaranie. Niemniej jednak aby oskarżyciel mógł złożyć taki wniosek muszą zostać spełnione łącznie następujące przesłanki:
- Obwiniony musi być przesłuchany w toku czynności wyjaśniających.
- Brak wątpliwości co do czynu. Chodzi tu zarówno o wątpliwości co do danego zdarzenia faktycznego jak i dotyczące kwalifikacji prawnej, które rzutują na odpowiedzialność obwinionego.
- Realizacja celów postępowania. Oznacza to że proponowane rozstrzygnięcie ma spełniać wymóg trafności (a więc że środki przewidziane przepisami mają dotyczyć osoby rzeczywiście na to zasługującej i być proporcjonalnie dolegliwe w stosunku do popełnionego czynu).
- Zgoda obwinionego. Jest to warunek konieczny. Zgoda może być wyrażona zarówno ustnie do protokołu przesłuchania lub pisemnie. Zgoda ta musi być ona wyraźna.
W przypadku złożenia wniosku o skazanie obwinionego bez rozprawy przez oskarżyciela posiłkowego, prezes sądu kieruje sprawę na posiedzenie, celem wydania wyroku.
Wniosek obwinionego
Jeśli oskarżyciel publiczny nie zawarł we wniosku o ukaranie wniosku o skazanie bez rozprawy, możliwość taka przysługuje samemu obwinionemu. Co ważne, wniosek o skazanie bez rozprawy złożony przez obwinionego nie jest obwarowany wyżej wymienionymi przesłankami. A zatem nie jest on uzależniony od tego czy obwiniony był przesłuchiwany, czy też przyznał się do winy. Wniosek taki obwiniony może złożyć również po wezwaniu na rozprawę lub zawiadomieniu o jej terminie.