Co zrobić w takiej sytuacji?
W ostatnich czasach wzrost należności publicznoprawnych powoduje coraz częstsze problemy z płynnością finansową przedsiębiorców. Z tego względu przedsiębiorcy popadają w zadłużenie, w tym również wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne czy Fundusz Pracy oraz na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W takiej sytuacji należy reagować szybko bowiem dalsze nieuiszczanie należności wobec ZUS – u może skutkować wydaniem tytułu wykonawczego, a następnie zaś wszczęciem postępowania egzekucyjnego, co może spowodować „zamrożenie” konta oraz środków finansowych.
W sytuacji przedstawionej na wstępie, przedsiębiorca w pierwszej kolejności powinien skierować do właściwego dla siebie oddziału ZUS – u, wniosek z propozycją ugody. Do wniosku powinno zostać załączone odpowiednie oświadczenie o stanie majątkowym i rodzinnym przedsiębiorcy. Informacje wskazane w oświadczeniu, w miarę możliwości powinny być potwierdzone dokumentacją (np. dokumentami określającymi wysokość dochodu przedsiębiorcy czy też wydatków ponoszonych przez niego). W zależności od sytuacji finansowej oraz osobistej, przedsiębiorca może skierować do ZUS – u następujące propozycje.
Po pierwsze, płatnik składek może złożyć wniosek o częściowe lub całościowe umorzenie należności wobec ZUS – u. Niemniej jednak, z uwagi na wyjątkowy charakter instytucji, rzadko dochodzi do umorzenia należności przez ZUS. Aby móc ubiegać się o umorzenie, przedsiębiorca co do zasady musi wykazać przesłankę całkowitej nieściągalność należności
z tytułu składek, która zachodzi gdy:
- Dłużnik zmarł nie pozostawiając żadnego majątku lub pozostawił ruchomości niepodlegające egzekucji na podstawie odrębnych przepisów albo pozostawił przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza kwoty stanowiącej trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia i jednocześnie brak jest następców prawnych oraz nie ma możliwości przeniesienia odpowiedzialności na osoby trzecie.
- Sąd oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika lub umorzył postępowanie upadłościowe.
- Nastąpiło zaprzestanie prowadzenia działalności przy jednoczesnym braku majątku, z którego można egzekwować należności, małżonka, następców prawnych, możliwości przeniesienia odpowiedzialności na osoby trzecie.
- Nie nastąpiło zaspokojenie należności w zakończonym postępowaniu likwidacyjnym.
- Wysokość nieopłaconej składki nie przekracza kwoty kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym.
- Nie nastąpiło zaspokojenie należności w umorzonym postępowaniu upadłościowym.
- Ogłoszono upadłość, o której mowa w części III w tytule V ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe.
- Naczelnik urzędu skarbowego lub komornik sądowy stwierdził brak majątku, z którego można prowadzić egzekucję.
- Jest oczywiste, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwot przekraczających wydatki egzekucyjne.
Drugą możliwością dla przedsiębiorcy, jest złożenie wniosku o rozłożenie zaległości z tytułu składek na raty. Nie oznacza to jednak, że ZUS zgodzi się na złożenie zadłużenia na raty „od ręki”. Jak wskazałam powyżej, do wniosku należy dołączyć oświadczenie wraz z dokumentacją. Na jej podstawie ZUS oceni czy przedsiębiorcy będzie przysługiwała ulga w postaci rozłożenia zadłużenia na raty. Co więcej oświadczenie to będzie niezbędne dla określenia wysokości rat przez ZUS.