Kilka tygodni temu, za pomocą ankiety, zadaliśmy Wam pytanie, czy bylibyście zainteresowani artykułem, który w jednym miejscu omawia różnice między zadatkiem, a zaliczką. Jako, że Wasza odpowiedź była twierdząca, nie pozostało nam nic innego jak niezwłocznie wziąć się do pracy. Jej skutkiem jest właśnie dzisiejszy artykuł.
Zdecydowana większość społeczeństwa bądź w ogóle nie wie, że zadatek i zaliczka to dwie odrębne instytucje prawne bądź, mimo tej wiedzy, nie jest do końca świadoma różnic zachodzących między nimi. Wskutek tego nierzadko, podczas problemów z realizacją zawartej przez nas umowy, dochodzi do nieporozumień i rozczarowań. Jeśli chcecie zatem ostatecznie rozprawić się z wszelkimi wątpliwościami, zapraszam do lektury.
Zadatek.
Instytucja ta została uregulowana w Kodeksie Cywilnym w art. 394. Zgodnie z jego przepisami, o ile Strony umowy nie postanowią inaczej, zadatek oznacza sumę pieniężną lub rzecz, którą jedna ze stron daje drugiej przy zawarciu umowy (zazwyczaj przedwstępnej). Postanowienia dot. zadatku są traktowane przez ustawodawcę jako tzw. dodatkowe zastrzeżenia umowne. Oznacza to zatem, że mogą, ale nie muszą znaleźć się w umowie. Decydują o tym wyłącznie zawierające umowę strony.
Zaliczka.
Instytucja ta nie została uregulowana w Kodeksie Cywilnym. Jest ona zatem wyłącznie wynikiem praktyki. Wskutek tego jest ona także mniej sformalizowana. Jej definicja jest taka sama jak definicja zadatku, a zatem stanowi ona sumę pieniężną lub rzecz, którą jedna ze stron daje drugiej przy zawarciu umowy (zazwyczaj przedwstępnej).
W pierwszej kolejności należy wskazać, że ze względu na powyższe, jeżeli zawarta przez strony umowa (bądź umowa przyrzeczona) zostanie wykonana prawidłowo i terminowo, nie ma żadnej różnicy między zaliczką a zadatkiem. Świadczenia wręczone drugiej stronie, w związku z ich wykonaniem, podczas zawierania umowy zostają po prostu zaliczone na poczet zawartej w umowie całkowitej wartości transakcji.
Różnice.
Różnice pojawiają się natomiast w sytuacji, w której do zawarcia umowy nie dochodzi.
By jednak ułatwić zrozumienie omawianych różnic posłużę się przykładem.
Kamila zleciła Szymonowi wykonanie remontu mieszkania. Strony 1 lutego zawarły umowę przedwstępną, zgodnie z którą Strony miały podpisać umowę przyrzeczoną 1 lipca, w którym to również dniu Szymon miał rozpocząć prace remontowe w mieszkaniu Kamili. Kamila wpłaciła na rzecz Szymona:
- zadatek w wysokości 1.000,00 zł.,
- zaliczkę w wysokości 1.000,00 zł
1) Szymon 1 marca zawarł umowę z Kingą, także na remont mieszkania, który to także miał zacząć 1 lipca. Zlecenie to było dla niego dużo bardziej atrakcyjne finansowo w związku z czym postanowił on zerwać umowę z Kamilą.
a) W tej sytuacji Szymon będzie musiał zwrócić Kamili zadatek w podwójnej wysokości, czyli 2.000,00 zł. Umowa nie została bowiem wykonana z przyczyn leżących po jego stronie.
b) W tej sytuacji Szymon będzie musiał zwrócić Kamili zaliczkę dokładniej w tej samej wysokości w jakiej została ona przez nią wpłacona, czyli 1.000,00 zł.
2) Kamila po zawarciu umowy straciła pracę, na skutek tego czego zmuszona jest zrezygnować z planowanego remontu mieszkania. Tym razem zatem to ona zrywa umowę z Szymonem.
a) W tej sytuacji zadatek uiszczony przez Kamilę (1.000,00 zł) przepada na rzecz Szymona. Kamila niema też prawa dochodzenia jego zwrotu.
b) W tej sytuacji Szymon będzie musiał zwrócić Kamili zaliczkę dokładniej w tej samej wysokości w jakiej została ona przez nią wpłacona, czyli 1.000,00 zł.
3) Po zawarciu umowy przedwstępnej obie Strony wspólnie podjęły decyzję o rozwiązaniu zawartej przez nie uprzednio umowy o remont mieszkania.
a) W tej sytuacji Szymon będzie musiał zwrócić Kamili zaliczkę dokładniej w tej samej wysokości w jakiej została ona przez nią wpłacona, czyli 1.000,00 zł.
b) W tej sytuacji Szymon będzie musiał zwrócić Kamili zaliczkę dokładniej w tej samej wysokości w jakiej została ona przez nią wpłacona, czyli 1.000,00 zł.
Funkcje zadatku oraz zaliczki.
Z powyższego wynika zatem, że zadatek ma na celu zabezpieczenie realizacji umowy chroniąc obie strony. Zaliczka natomiast nie daje gwarancji doprowadzenia do finalizacji umowy, ponieważ każda ze stron może wycofać się z umowy bez żadnych konsekwencji finansowych w dowolnym momencie. W praktyce więc zaliczka sprowadza się do pieniężnej formy rezerwacji konkretnej usługi, np. wykonania remontu mieszkania przez określony podmiot w konkretnym terminie.
Kończąc te krótkie rozważania, pragnę Was już teraz zaprosić do lektury naszych kolejnych artykułów. Ponadto, w przypadku wątpliwości lub potrzeby pomocy w rozwiązaniu waszego problemu związanego z wykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy – zachęcam do kontaktu.