Jeszcze do niedawna by móc osiągać dochody z tytułu samodzielnego świadczenia usług, koniecznym było założenie działalności gospodarczej. To zaś wiąże się nie tylko z trudnościami natury organizacyjnej (konieczność wypełnienia różnego rodzaju formalności) ale przede wszystkim finansowej. Szczególnie bowiem na początku uzyskiwany przez nas dochód może nie wystarczyć na opłacenie należnych instytucjom państwowym danin, w tym przede wszystkim składek na ZUS. Powyższe determinowało albo konieczność rezygnacji z możliwości rozpoczęcia legalnego pozyskiwania dochodów albo ryzyko działania w tzw. szarej strefie. Ustawodawca zauważając ów problem zdecydował się na jego rozwiązanie poprzez wprowadzenie do porządku prawnego – a w konsekwencji zalegalizowanie – tzw. działalności nierejestrowej.
Czym jest działalność nierejestrowana?
Działalność nierejestrowana to, zgodnie z art. 5 ust. 1 Prawa Przedsiębiorców, działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej. Rozkładając ową definicję na czynniki pierwsze wskazać należy na kilka podstawowych kwestii.
Po pierwsze, działalność taką może prowadzić wyłącznie osoba fizyczna (czyli każdy człowiek). Działalności takiej nie może więc prowadzić nigdy żadna ze spółek zarówno osobowych jak i kapitałowych. Co więcej, w/w ustawa wskazuje także, iż działalności takiej nie mogą także prowadzić wspólnicy spółki cywilnej (w tym miejscu warto przypomnieć, że spóła cywilna zgodnie z polskim prawem spółką nie jest – posiada natomiast mylącą nazwę).
Po drugie, z działalnością tą mamy do czynienia tylko wtedy gdy osiągany w skutek „jej prowadzenia” miesięczny przychód (a więc zysk jaki z niej uzyskujemy niepomniejszony o koszty jego uzyskania) nie przekracza 50 % kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Oznacza to, że kwota ta jest zmienna i w różnych okresach może kształtować się inaczej. Obecnie wraz ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia za pracę rośnie próg maksymalnego przychodu umożliwiającego prowadzenie działalności nierejestrowanej. Oczywiście chodzi o kwotę minimalnego wynagrodzenia BRUTTO. Co istotne, znaczenie ma jedynie tzw. przychód należny, a więc wynagrodzenie jakie byśmy otrzymali za nasze usługi gdyby kontrahenci zapłacili za nie terminowo. Nie ma znaczenia fakt, że formalnie żadne środki finansowe jeszcze do Ciebie nie trafiły, np. w przypadku opóźnień w płatnościach.
Po trzecie, osoba która spełnia dwie pierwsze przesłanki nie mogła w okresie ostatnich 60 miesięcy wykonywać jakiejkolwiek działalności gospodarczej. W przeciwnym przypadku by móc legalnie osiągać dochód trzeba po prostu „odczekać”. Niejako na marginesie warto także wskazać, że z tej formy zarobkowania nie mogą korzystać typy działalności, dla których koniecznych jest uprzednie uzyskanie koncesji, licencji czy pozwolenia czyli np. sprzedaż alkoholu lub broni.
Przekroczenie progu przychodu należnego.
Zgodnie w/w ustawą, jeżeli przychód należny z działalności nierejestrowanej przekroczył w danym miesiącu 50 % kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę działalność ta staje się działalnością gospodarczą, a więc działalnością, którą należy zarejestrować, począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie wysokości. W takim przypadku, osoba wykonująca dotychczas działalność nierejestrowaną ma obowiązek złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie w/w progu. Co istotne, przekroczenie tego progu nawet o symboliczny 1 grosz determinuje ten obowiązek.
Obowiązek uiszczenia podatku dochodowego.
Prowadzenie tzw. działalności nierejestrowanej nie zwalnia z obowiązku odprowadzania podatku dochodowego z tytułu osiąganych dochodów. Niemniej jednak w związku z tym, iż działalność nierejestrowana nie jest działalnością gospodarczą, osoba ją prowadząca nie odprowadza okresowych (miesięcznych lub kwartalnych) zaliczek na podatek dochodowy.
Osiągnięte przychody oraz poniesione koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia działalności nierejestrowanej ma ona obowiązek wykazać w zeznaniu rocznym PIT-36 w specjalnie przeznaczonej do tego rubryce. Zarobki z tego rodzaju działalności podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Oznacza to, że zastosowanie ma tu skala podatkowa, a więc ze względu na niemożliwość uzyskiwania wysokich dochodów, stawka PIT w wysokości 17%.
Kończąc te krótkie rozważania dot. działalności nierejestrowanej pragnę Was już teraz zaprosić do lektury naszych kolejnych artykułów. Ponadto, w przypadku wątpliwości lub potrzeby pomocy w rozwiązaniu Waszego problemu związanego z prawami i obowiązkami przedsiębiorców, zapraszam do kontaktu.