Niewiele ponad roku temu na naszym blogu ukazał się artykuł poświęcony nazwiskom przyszłych małżonków . Szczegółowo zostały
w nim opisane nie tylko „opcje” jakie do wyboru mają małżonkowie w zakresie nazwisk, które chcą nosić po wstąpieniu w związek małżeński, ale i to czy w ogóle mają obowiązek nazwisko zmieniać – co dotyczyło w szczególności kobiet. W niniejszym artykule także omówimy te kwestie, ale w sytuacji kiedy to zdecydowaliśmy się nasz związek w świetle prawa zakończyć. Co zatem dzieje się z naszymi nazwiskami po rozwodzie?
Analogicznie jak przy zawieraniu związku małżeńskiego, po jego zakończeniu (po orzeczeniu rozwodu) także do wyłącznej decyzji małżonków pozostawiono wybór w przedmiocie nazwiska jakim będą się posługiwać. Co jednak istotne ta możliwość wyboru nie jest nieograniczona. Dotyczy ona bowiem wyłącznie tego z małżonków, który w jakikolwiek sposób na skutek wejścia w związek małżeński dokonał zmian w swoim nazwisku. Opcji jest zatem kilka. W praktyce najczęściej występować będą:
- jeżeli żona przyjęła nazwisko męża, po ślubie może z niego zrezygnować i powrócić do nazwiska noszonego przed ślubem,
- jeżeli mąż przyjął nazwisko żony, po ślubie może z niego zrezygnować i powrócić do nazwiska noszonego przed ślubem,
- jeżeli żona do swojego dotychczasowego nazwiska dodała nazwisko męża, w ten sposób tworząc nazwisko dwuczłonowe, może zrezygnować z „dodanego” nazwiska i powrócić do nazwiska jednoczłonowego,
- jeżeli mąż do swojego dotychczasowego nazwiska dodał nazwisko żony, w ten sposób tworząc nazwisko dwuczłonowe, może zrezygnować z „dodanego” nazwiska i powrócić do nazwiska jednoczłonowego,
- jeżeli obaj małżonkowie przyjęli do swojego dotychczasowego nazwiska nazwisko drugiego z małżonków w ten sposób tworząc nazwisko dwuczłonowe każdy z małżonków może zrezygnować z „dodanego” nazwiska i powrócić do nazwiska jednoczłonowego.
Co oczywiste, zmiany nazwiska noszonego po rozwodzie nie może żądać ten małżonek, który nie dokonał jego zmiany po ślubie.
Zgodnie z treścią art. 59 kodeku rodzinnego i opiekuńczego w ciągu 3 miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może je zmienić. W tym celu składa oświadczenie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, Oświadczenie to musi zawierać wolę powrotu do nazwiska noszonego przed zawarciem małżeństwa.
Co istotne, w/w 3 miesięczny terminu jest nieprzekraczalny. Jeżeli zatem nie złożymy oświadczenia o woli powrotu do nazwiska noszonego przed ślubem w tym terminie to zmiana nazwiska po jego upływie może nastąpić już tylko na podstawie specjalnej procedury uregulowanej w ustawie o zmianie imienia i nazwiska.
Należy także pamiętać, że zmiana nazwiska możliwa jest dopiero po uprawomocnieniu się orzeczenia rozwodu. Oznacza to, że nie można wystąpić z wnioskiem o zmianę nazwiska w trakcie trwania postępowania rozwodowego. Zmiana nazwiska odbywa się bowiem w tym przypadku wyłącznie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego.
Na zakończenie, chciałabym także zwrócić uwagę na postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1978 r., wydane w sprawie o sygnaturze akt: IV CZ 11/78, które odpowiada na jedno z najczęściej zadawanych mi pytań. Zgodnie z nim: „Były mąż nie może domagać się odebrania swojej byłej żonie prawa do nazwiska nabytego przez małżeństwo, jako że KRO [kodeks rodzinny i opiekuńczy] takiej możliwości nie przewiduje.”
Kończąc te krótkie rozważania dotyczące nazwisk małżonków po rozwodzie, pragnę Was już teraz zaprosić do lektury naszych kolejnych artykułów, a w przypadku wątpliwości lub potrzeby pomocy w sprawach alimentacyjnych – zapraszam do kontaktu.