Kiedy podatnik może ubiegać się o rozłożenie na raty zobowiązania podatkowego
Płacenie podatków jest obowiązkiem każdego obywatela Polski. W szczególności przedsiębiorcy jako podatnicy jak i płatnicy są obciążeni szczególnym reżimem w zakresie podatków. Popadnięcie zaś kłopoty finansowe przedsiębiorcy, często powoduje powstanie problemów z terminowym regulowaniem należności publicznoprawnych, w tym podatków (szczególnie dochodowych) przez co powstają zobowiązania podatkowe. Zobowiązanie to zaś rośnie, z uwagi na naliczanie odsetek, a w dalszej kolejności Urząd Skarbowy wszczyna egzekucje, przez co przedsiębiorstwo traci całkowicie płynność finansową (m. in. przez zajęcie kont bankowych). Taka sytuacja nie jest jednak bez wyjścia, bowiem przedsiębiorca może skorzystać z ulgi w spłacie zobowiązania podatkowego w postaci jego rozłożenia na raty.
Rodzaje ulg w spłacie zobowiązania podatkowego
Przepisy Ordynacji podatkowej wymieniają 3 rodzaje ulg.
- Odroczenie terminu płatności podatku lub rozłożenie zapłaty podatku na raty.
- Odroczenie lub rozłożenie na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek.
- Umorzenie w całości lub w części zaległości podatkowej, odsetki za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej. Ulga ta oznacza, że organ podatkowy zwalnia podatnika od obowiązku zapłaty części lub całości należności podatkowej.
Co do zasady przedsiębiorcy korzystają z rozłożenia na raty zobowiązania podatkowego. W praktyce bowiem uzyskanie umorzenia w całości lub w części zaległości podatkowej jest niezwykle rzadkie i następuje w wyjątkowych sytuacjach.
Rozłożenie na raty zobowiązania podatkowego
Skupiając się na rozłożeniu na raty zobowiązania podatkowego, aby uzyskać tą ulgę (podobnie jak w przypadku pozostałych ulg) organ rozważa dwie przesłanki: ważny interes podatnika oraz interes publiczny. Niemniej jednak w przypadku gdy wnioskodawcą jest przedsiębiorca, ulga może zostać udzielona gdy:
- Nie stanowi pomocy publicznej.
- Stanowi pomoc de minimis– w zakresie i na zasadach przewidzianych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy de minimis.
- Stanowi pomoc publiczną, jednak musi mieć ona ściśle określony charakter m. in. kiedy ulga jest udzielana w związku z ochroną środowiska czy rozwojem mały i średnich przedsiębiorstw.
Wracając do pojęcia dwóch najważniejszy przesłanek, a więc ważnego interesu podatnik oraz interesu publicznego, wskazać trzeba że pojęcia te stanowią klauzulę generalną. Przez to decyzja w sprawie rozłożenia na raty ma charakter uznaniowy. W związku z tym występując z takim wnioskiem, przedsiębiorca powinien wykazać swój ważny interes wszelkimi możliwymi dokumentami.. Przede wszystkim powinien udowodnić dlaczego nie był w stanie uiszczać na bieżące podatków, jak wygląda jego obecna sytuacja finansowa (a tj. jakie uzyskuje dochody, jakie koszty utrzymania i z kim prowadzi wspólne gospodarstwo domowe) czy sytuacja zdrowotna. Na podstawie przedstawionej przez przedsiębiorcę argumentacji, organ podatkowy będzie podejmował decyzję czy rozłożyć na raty zobowiązanie podatkowe, a jeśli tak to jaka ma być wysokość rat.
Skutki braku realizacji decyzji o rozłożeniu na raty zobowiązania podatkowego
Jeśli zaś przedsiębiorcy uda się uzyskać pozytywną decyzję w zakresie rozłożenia na raty zobowiązania podatkowego, to musi on pamiętać, aby bezwzględnie „trzymać się” ustalonych terminów płatności rat. W razie bowiem nie dotrzymania terminu płatności którejkolwiek z rat, na jakie zostały rozłożona zaległość podatkowa, następuje z mocy prawa wygaśnięcie decyzji o rozłożeniu na raty zapłaty podatku lub zaległości podatkowej – w części dotyczącej raty niezapłaconej w terminie płatności.
Natomiast w przypadku niedotrzymania terminu płatności trzech rat, na jakie zostały rozłożone podatek lub zaległość podatkowa, następuje z mocy prawa wygaśnięcie decyzji o rozłożeniu na raty zapłaty podatku lub zaległości podatkowej w zakresie wszystkich niezapłaconych rat, co oznacza w istocie że „układ ratalny” przedsiębiorcy upada.