Powstanie niniejszego artykułu stanowi przede wszystkim reakcję na stosowane w niektórych urzędach „automatyczne” pobieranie od każdego petenta tzw. opłaty skarbowej. „Automatyczne” – czyli zawsze i od wszystkich. Co nierzadko stanowi nie tylko działanie bezprawne, ale i także świadome wprowadzanie obywatela w błąd. Nadto, prowadzi to do bezpodstawnego uzyskiwania dochodów przez gminy. A wszystko to zazwyczaj przez brak wiedzy co do przysługujących nam uprawnień. I dziś właśnie zajmę się jednym z nich, a tj. zwolnieniem od opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
Opłata skarbowa – co to takiego?
Opłata skarbowa jest po prostu ekwiwalentem jaki musimy uiścić za wydanie przez określoną jednostkę państwową (jak np. urząd, sąd itp.) dokumentu, dokonanie przez tą jednostkę lub przez nas czynności lub stwierdzenie tej czynności dokumentem. W tym miejscu, nie wchodząc w rozważania prawnicze, warto tylko wskazać, iż zgodnie z przeważającym poglądem prezentowanym przez orzecznictwo opłata skarbowa nie jest podatkiem.
Ustawodawca w art. 1 ustawy o opłacie skarbowej wprost wymienia czynności, które obarczone są obowiązkiem uiszczenia opłaty skarbowej. Należą do nich:
w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej oraz przez podmiot inny niż organ administracji rządowej i samorządowej wykonujący czynności w związku z wykonywaniem zadań z zakresu administracji publicznej,
a) dokonanie czynności urzędowej na podstawie zgłoszenia lub na wniosek,
b) wydanie zaświadczenia na wniosek,
c) wydanie zezwolenia (pozwolenia, koncesji);
2) złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii – w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym.
Wyżej wymieniony katalog ma charakter zamknięty. Oznacza to, że tylko wyraźnie wymienione w tym przepisie dokumenty i czynności są obciążone opłatą skarbową.
Wyjątki i zwolnienia.
Ustawa o opłacie skarbowej, obok wyżej wymienionego katalogu, zawiera jeszcze jeden, tj. katalog wyłączeń od tej opłaty (art. 2, 3 i 3a wskazanej ustawy). Co więcej wyłączenia takie zawarte są także w przepisach niektórych innych ustaw. Natomiast w załączniku do ustawy ustawodawca zdecydował się wskazać okoliczności, których zaistnienie powoduje zwolnienie od obowiązku uiszczenia przewidzianej za nie opłaty skarbowej. Ze względu jednak na ich obszerny charakter, za niecelowe uznać należy ich wymienianie w niniejszym artykule. Powyższe oznacza jednak, że zawsze przed wizytą w urzędzie bądź innej jednostce państwowej warto sprawdzić czy przypadkiem czynność, którą chcemy przed nimi dokonać nie znajduje się w jednym z dwóch wyżej wskazanych katalogów.
Wysokość.
Wysokość opłaty skarbowej jest zróżnicowana. Uzależniona jest zazwyczaj od charakteru czynności jakiej chcemy dokonać przed określoną jednostką państwową. Załącznik do ustawy, skonstruowany w formie tabeli, wskazuje wprost kwoty jakie należy uiścić za określone czynności.
Opłata skarbowa od pełnomocnictwa.
Jak wynika z powyższego, opłatę skarbową musimy uiścić także wtedy jeżeli chcemy działać przed określonym organem lub sądem za pomocą pełnomocnika. Co ciekawe, nie podlega tej opłacie sam fakt udzielenia pełnomocnictwa, ale fakt jego złożenia w określonym podmiocie. Oczywiście bez przedłożenia tego dokumentu przed tym podmiotem działać się nie da. Co do zasady więc jeśli upoważnicie np. adwokata do tego by działał przed sądem będziecie zmuszeni celem respektowania tego pełnomocnictwa przed sąd dołączyć do niego także dowód uiszczenia opłaty skarbowej. W przypadku pełnomocnictwa wynosi ona 17,00 zł.
Ustawa, w załączniku, wskazuje jednak, że w określonych sytuacjach, od jej uiszczenia jesteśmy zwolnieni. Jedną z nich jest właśnie sytuacja, w której pełnomocnictwo zostaje udzielone następującym członkom rodziny:
małżonkowi,
wstępnemu (np. rodzicom, dziadkom),
zstępnemu (np. dzieciom, wnukom),
rodzeństwu.
W praktyce, z sytuacjami, w których rodzina próbuje coś załatwić z określonego członka rodziny są spotykane bardzo często, szczególnie gdy mamy do czynienia z osobami starszymi. Mimo jednak jasno brzmiących przepisów prawa, pracownicy instytucji państwowych po przedłożeniu przez nas pełnomocnictwa odsyłają nas do kasy celem uiszczenia opłaty skarbowej. Sama wielokrotnie byłam tego świadkiem. Jeżeli spotkacie się z taką sytuacją to poinformujcie iż od uiszczania omawianej opłaty jesteście zwolnieni jako członkowie rodziny. Oczywiście to „tylko” 17,00 zł, ale spraw do załatwienia nierzadko jest więcej niż jedna. Stąd też warto walczyć o swoje.
Kończąc te krótkie rozważania dotyczące opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, pragnę Was już teraz zaprosić do lektury naszych kolejnych artykułów, a w przypadku wątpliwości lub potrzeby pomocy w postępowaniach przed organami administracji państwowej zapraszam do kontaktu.