Alimenty. Jeśli słyszymy to słowo to zazwyczaj kojarzymy je z sytuacją, w której to rodzice muszą uiszczać na rzecz swoich dzieci, z którymi zazwyczaj (bowiem nie zawsze) nie zamieszkują, określoną sumę pieniężną, mającą służyć ich utrzymaniu. I rzeczywiście, jest to słuszne skojarzenie bowiem tego rodzaju sytuacje najczęściej występują w praktyce. Ale czy wiecie, że do uiszczania alimentów poza rodzicami mogą być zobligowane jeszcze inne podmioty? Jednym z nich może być także rodzeństwo. I o tym właśnie w jakich sytuacjach to na rodzeństwu zamiast na rodzicach ma spoczywać ten obowiązek, opowiem w niniejszym artykule.
Kolejność.
Na samym wstępie warto wskazać, kto wedle Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego jest zobligowany do zapłaty alimentów w pierwszej kolejności. I tu na wstępie ciekawostka. Nie są nimi rodzice. Pierwsze w kolejności są zobowiązani zstępni czyli dzieci, wnuki i prawnuki. Dopiero wtedy kiedy ich nie ma lub nie jest możliwym realizowanie przez nich tego obowiązku obowiązek ten przechodzi na wstępnych, a tj. rodziców, dziadków oraz pradziadków. Oczywiście jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych obowiązek alimentacyjny obciąża bliższych stopniem krewnych przed dalszymi stopniem.
Dla przykładu:
1.Jeśli mamy dzieci i wnuki, w pierwszej kolejności zobowiązane do zapłaty alimentów będą dzieci.
- Jeżeli zaś mamy do czynienia z rodzicami oraz dziadkami, zobowiązani w pierwszej kolejności do zapłaty alimentów będą rodzice.
Na samym końcu zaś zobowiązane jest rodzeństwo. Czyli dopiero wtedy kiedy ani zstępni, ani wstępni nie mogą/mogliby wywiązać się z obowiązku alimentacyjnego.
W tym miejscu warto dodać, że krewnych w tym samym stopniu, np. jeżeli posiadamy więcej niż jednego brata lub siostrę, obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym.
Kiedy.
To jednak, że uprawniony z tytułu alimentów nie ma innych krewnych (zstępnych lub wstępnych) poza rodzeństwem lub to, że w/w nie są w stanie uiszczać na jego rzecz alimentów bowiem np. są to osoby chore lub starsze i niepracujące, nie oznacza jeszcze, że obowiązek alimentacyjny przejdzie odrazu na rodzeństwo.
Zgodnie bowiem z Kodeksem Rodzinnym i Opiekuńczym tylko rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie (chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania). W pozostałych sytuacjach, czyli np. jeśli uprawnionym z tytułu alimentów będzie dziecko nieposiadające rodziców, albo sami rodzice itp., uprawnionym do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.
Niedostatek.
Należy odróżnić „niedostatek” od „samodzielnego utrzymania się”, które to stanowi przesłankę orzeczenia alimentów wobec rodziców na rzecz ich dziecka. Pierwsza sytuacja ma miejsce wówczas, gdy dana osoba ma trudności z utrzymaniem się na minimalnym poziomie. W drugim przypadku poziom życia dziecka powinien być zbliżony do poziomu życia rodziców (tzw. zasada równej stopy życiowej). Rodzice są zatem obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie także wtedy, gdy nie znajduje się ono w niedostatku”.
„Niedostatek” jest pojęciem niedookreślonym. Oznacza to, że każdorazowo to czy mamy z nim do czynienia podlegać będzie indywidualnej ocenie sądu na tle konkretnych okoliczności stanu faktycznego. W tym miejscu warto tylko wskazać, że pojęcie niedostatku było wyjaśniane w wielu orzeczeniach Sądu Najwyższego, które wskazują, że występuje on nie tylko wtedy, gdy uprawniony z tytułu alimentów nie ma żadnych środków utrzymania, lecz także wówczas, gdy nie może on w pełni zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb. Sytuacja taka będzie np. zachodzić wtedy kiedy dana osoba uzyskuje dochód, ale wystarcza jej on za zakup żywności oraz opłatę rachunków, zaś już nie wystarcza na zakup niezbędnej odzieży (np. Zimowych butów).
Podsumowanie.
Rodzeństwo jest zobligowane to uiszczania alimentów na rzecz swojego brata/siostry, ale tylko wtedy gdy:
- nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności (zstępnych oraz wstępnych) albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami, oraz
- uprawniony z tytułu alimentów znajduje się w niedostatku.
Kończąc te krótkie rozważania dotyczące obowiązku alimentacyjnego rodzeństwa, pragnę Was już teraz zaprosić do lektury naszych kolejnych artykułów, a w przypadku wątpliwości lub potrzeby pomocy w sprawach alimentacyjnych – zapraszam do kontaktu.