Mały świadek koronny

Przesłanki oraz konsekwencje skorzystania z instytucji małego świadka koronnego

Instytucja tzw. małego świadka koronnego uregulowana przez art. 60§ 3 – 5 Kodeksu karnego  jest instytucją istniejącą w polskim prawie karnym przez wiele lat. W ostatnich czasach zyskuje coraz większą popularność w szczególności w popularnych mediach. Niemniej jednak nie każdy wie jaka jest istota tej instytucji i przesłanki umożliwiające na jej skorzystanie, a przede wszystkim jakie za sobą niesie konsekwencje.

Kim jest mały świadek koronny?

Mały świadek koronny jest w istocie sprawcą czynu zabronionego, który współpracuje z innymi osobami podczas jego popełnienia, a następnie zaś ujawnia organom ścigania nieznane dotychczas a istotne okoliczności dotyczące przestępstwa i okoliczności jego popełnienia oraz informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa.

Ponadto małym świadkiem koronnym jest również taki sprawca czynu zabronionego, który niezależnie od wyjaśnień złożonych w swojej sprawie, ujawnił organom ścigania istotne okoliczności popełnieni przestępstwa zagrożonego karą powyżej 5 lat pozbawienia wolności.

Przesłanki skorzystania z instytucji małego świadka koronnego

Aby skorzystać z instytucji małego świadka koronnego (w przypadku gdy sprawca ujawnia okoliczności popełnienia przestępstwa, w którym brał udział) muszą zostać spełnione następujące przesłanki:

1. Zostanie złożony wniosek przez prokuratora o zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary lub warunkowego zawieszenia jej wykonania.
2. Sprawca czynu przyzna się do udziału w przestępstwie.
3. Zostanie ustalone, że sprawca współdziałał z innymi osobami w popełnieniu przestępstwa, o które jest oskarżony (sprawca musi ujawnić wszystkie informacje dotyczące osób, które brały w przestępstwie).
4. Zostanie ustalone, że sprawca ujawnił wobec organu powołanego do ścigania przestępstw informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz istotne okoliczności jego popełnienia.

W przypadku natomiast gdy sprawca ujawnia okoliczności innego przestępstwa, może on skorzystać z instytucji tzw. małego świadka koronnego pod warunkiem, że:

1. Zostanie złożony wniosek przez prokuratora o zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary lub warunkowego zawieszenia jej wykonania.
2. Zostanie ustalone, że sprawca złożył wyjaśnienia w swojej sprawie.
3. Zostanie ustalone, że sprawca ujawnił przed organem ścigania i przedstawił istotne okoliczności, nieznane dotychczas temu organowi, przestępstwa zagrożonego karą powyżej 5 lat pozbawienia wolności.

Konsekwencje skorzystania z instytucji tzw. małego świadka koronnego

Skorzystanie z instytucji tzw. małego świadka koronnego jest korzystne dla sprawcy, albowiem sąd ma obowiązek zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary (a więc wymierzenie kary poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia). Co więcej, w przypadku gdy sąd stosując instytucję tzw. małego świadka koronnego, sąd wymierza sprawcy przestępstwa karę pozbawienia wolności do lat 5, może warunkowo zawiesić jej wykonanie na okres próby wynoszący do 10 lat, jeżeli uzna, że pomimo niewykonania kary sprawca nie popełni ponownie przestępstwa.