Nakazanie zapłaty sumy pieniężnej za naruszenie obowiązków
Regulacje Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wskazują, iż niezależnie od władzy rodzicielskiej, rodzice mają prawo i obowiązek utrzymywania wzajemnych kontaktów z dziećmi. Niemniej jednak, życie codzienne pokazuje, iż zdarzają się sytuację konfliktowe pomiędzy rodzicami, które niejednokrotnie wymagają interwencji Sądu, aby możliwym było wykonywanie kontaktów zgodnie z postanowieniami zawartymi w orzeczeniu Sądu lub ugodzie. Jednym z takich instrumentów jest możliwość nakazania zapłaty sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku w przedmiocie kontaktów, które jest postępowaniem dwuetapowym.
Postanowienie o zagrożeniu nakazaniem zapłaty
Aby Sąd wydał postanowienie o nakazaniu zapłaty musi w pierwszej kolejności, na wniosek osoby uprawnionej, wydać postanowienie o zagrożeniu nakazaniem zapłaty sumy pieniężnej za niewykonywanie obowiązków wynikających z orzeczenia sądowego lub ugody w przedmiocie kontaktów na mocy na mocy art. 59815 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego. Sąd będzie mógł wydać to postanowienie w przypadkach gdy obowiązki wynikające z orzeczenia sądowego lub ugody w przedmiocie kontaktów zostały naruszone przez:
- Osobę pod pieczą której znajduje się dziecko.
- Osobę uprawnioną do kontaktów z dzieckiem.
- Osobę której zakazano kontaktu.
Wartym podkreślenia jest fakt, iż wyżej wskazany przepis dotyczy nie tylko spraw dotyczących kontaktów rodzica z dzieckiem, lecz również kontaktów rodzeństwa, dziadków, powinowatych w linii prostej, oraz innych osób które sprawowały przez dłuższy czas pieczę nad dzieckiem
Przy wydaniu postanowienia o zagrożeniu nakazaniem zapłaty sumy pieniężnej, Sąd uwzględnia sytuację majątkową osoby, która jest zobowiązana do zapłaty. Sąd powinien ustalić taką wysokość sumy pieniężnej, aby stanowiła realną dolegliwość dla osoby, naruszającej obowiązki.
Nakazanie zapłaty
W przypadku gdy osoba wobec której zostało orzeczone postanowienie o zagrożeniu nakazaniem zapłaty, naruszy obowiązki w przedmiocie kontaktów, Sąd będzie mógł nakazać jej zapłatę określonej w postanowieniu sumy pieniężnej. Postępowanie to jednak może zostać uruchomione jedynie na wniosek osoby uprawnionej.
Wysokość tej sumy będzie zależna od liczby naruszeń obowiązków wynikających z orzeczenia Sądu lub ugody w przedmiocie kontaktów z dzieckiem. Prawomocne postanowienie o nakazaniu zapłaty sumy pieniężnej jest tytułem wykonawczym, bez potrzeby nadawania klauzuli wykonalności.
Warto również wskazać, że w zakresie postanowienia o nakazaniu zapłaty sumy pieniężnej , nastąpiły znaczące zmiany na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 czerwca 2022 r. Trybunał uznał, za niezgodne z konstytucją nałożenia na osobę obowiązku zapłaty określonej sumy pieniężnej, gdy brak kontaktów wynika z zachowania samego dziecka (np. dziecko nie chce spotykać się z rodzicem). Zatem Sąd powinien badać rzeczywistą przyczynę nie wykonywania kontaktów z osobą uprawnioną, albowiem może się okazać, że wynika ona z niechęci dziecka do ich odbywania.